Son dönemde yaşanan kazalar, elektrikli kapı kollarının yolcuları araç içinde mahsur bırakabileceğini ortaya koydu. Çin’de bu tasarıma yönelik yasak gündemde.
Elektrikli Kapı Kollarının Yükselişi
Otomotiv dünyasında tasarım trendleri sürekli değişiyor. Son yıllarda öne çıkan yeniliklerden biri de elektrikli kapı kolları oldu. Tesla ile popüler hale gelen bu tasarım, aerodinamik faydaları ve modern görünümü sayesinde birçok üretici tarafından benimsendi. Ford Mustang Mach-E, Kia EV6, Rivian R1S ve Nissan Leaf gibi modellerde de benzer çözümler görüyoruz.
Markaların amacı oldukça net: hava sürtünmesini azaltmak, estetik bir görünüm sağlamak ve kullanıcıya modern bir deneyim sunmak. Ancak bu şık tasarımın gölgede kalan bir yönü var: güvenlik. Son dönemde yaşanan kazalar, elektrikli kapı kollarının ciddi riskler taşıdığını gündeme taşıdı.
Yaşanan Kazalar Korkutuyor
Özellikle Tesla modellerinde görülen kazalar, kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. ABD’de yaşanan olaylarda, araçlar kaza sonrası elektriğini kaybettiğinde yolcuların kapıları açamadığı rapor edildi.
- California’da bir Cybertruck yangınında yolcular dışarı çıkamadı.
- Wisconsin’de bir Model S yangınında benzer şekilde kaçış mümkün olmadı.
- Rivian R1S kullanan bir sürücü, aracın elektriği kesildiğinde 45 dakika boyunca içeride mahsur kaldı.
Bu olaylarda kapıların mekanik olarak sağlam olmasına rağmen, elektrikli kapı kolları çalışmadığı için yolcular kilitli kaldı. Sonuçlar ise ne yazık ki ölümcül olabiliyor.
Sadece Tesla’ya Özgü Bir Sorun Değil
Her ne kadar Tesla bu tartışmanın merkezinde olsa da, konu yalnızca bu markayla sınırlı değil. Ford, Mustang Mach-E modelinde kapı kolu sorunları nedeniyle geri çağırma gerçekleştirdi. Fisker’in Ocean modeli de benzer sıkıntılar yaşadı.
Hatta sorun elektrikli araçlarla bile sınırlı değil. 2015 yılında 72 yaşındaki James Rogers, Chevrolet Corvette içinde köpeğiyle birlikte hayatını kaybetti. Araçtaki elektrik kesintisi sonrası kapılar açılmadı, dışarıdan yardım edenler de içeriye giremedi. Bu trajik olay, elektrikli kapı kolları ile donatılmış araçlarda manuel çözümlerin ne kadar hayati olduğunu bir kez daha gösterdi.
Manuel Açma Mekanizması: Çözüm mü?
Birçok araçta gizli bir manuel kapı açma mandalı bulunsa da, kullanıcıların büyük çoğunluğu bunun varlığından haberdar değil. Ayrıca kaza sonrası baygın kalan yolcular için bu mandal da işe yaramayabiliyor.
Güvenlik uzmanlarına göre iki temel sorun var:
- Erişilebilirlik: Manuel açma mekanizması genellikle gözden uzak noktalara yerleştiriliyor.
- Bilinç: Araç sahiplerinin büyük kısmı bu mekanizmayı nasıl kullanacağını bilmiyor.
Dolayısıyla sadece mandal eklemek tek başına çözüm değil. Daha görünür, daha anlaşılır ve eğitimlerle desteklenmiş çözümler gerekiyor.
Çin’den Radikal Bir Adım
Son yaşanan olayların ardından Çin, elektrikli kapı kollarını tamamen yasaklamayı gündemine aldı. Dünyanın en büyük otomotiv pazarlarından biri olan ülkede, kapıların en azından kısmen dışarıdan erişilebilir ve mekanik destekli olması isteniyor.
Çin’in böyle bir yasağı yürürlüğe koyması, yalnızca kendi pazarını değil tüm dünyayı etkileyebilir. Çünkü küresel markalar için Çin vazgeçilmez bir satış noktası. Bu nedenle üreticiler tasarımlarını yeniden gözden geçirmek zorunda kalabilir.
Kullanıcı Güvenliği Öncelikli Olmalı
Elektrikli kapı kolları, estetik ve aerodinamik faydalar sunsa da, iş güvenliğe geldiğinde tartışmasız bir şekilde ikinci planda kalmamalı. Kazalarda saniyeler bile hayat kurtarıcı olabilir. Kapıyı açmak için ek bir işlem gerektiren ya da elektrik sistemine bağımlı olan çözümler, can kaybı riskini artırıyor.
Üreticiler, kullanıcı dostu ve güvenli tasarımlar geliştirmek zorunda. Bunun için şunlar öneriliyor:
- Kapı kollarında hem elektrikli hem de mekanik seçenek bulunmalı.
- Manuel açma noktaları görünür şekilde işaretlenmeli.
- Kullanıcılara araç tesliminde eğitim verilmeli.
Piston Kafalar Yorumu
Otomotiv endüstrisi her zaman yenilik arayışı içinde. Ancak elektrikli kapı kolları örneğinde gördüğümüz gibi, her yenilik güvenlikten ödün verildiğinde büyük bir sorun haline gelebiliyor. Bugün yaşanan trajik kazalar, aslında tasarım uğruna güvenlikten taviz verilmemesi gerektiğini net bir şekilde gösteriyor.
Bizce markalar, tasarımlarında estetik ve güvenliği dengelemeli. Elektrikli kapı kolları yerine, hibrit sistemler ve görünür manuel çözümler tercih edilmeli. Aksi takdirde, aerodinami kazandırırken hayat kaybettiren bir tasarım anlayışıyla karşı karşıya kalabiliriz.
Bu nedenle kullanıcıların bilinçlenmesi, bilgi sahibi olması üreticilerin de daha şeffaf olması gerekiyor. Güvenlik her zaman tasarımın önünde tutulmalı; aksi halde benzer trajediler kaçınılmaz olur.
